Zamek Niedzica – tropami legendarnego skarbu Inków
Węgierska strażnica graniczna od wczesnego średniowiecza skutecznie broniła dostępu intruzom i wrogom na terytorium Królestwa Węgier. Dzisiaj Niedzica z Zamkiem Dunajec jest w granicach Polski i stanowi niezaprzeczalnie największą atrakcję historyczną Pienin. Zwiedzanie Niedzicy warto połączyć z wizytą na zaporze Jeziora Czorsztyńskiego oraz w leżącym naprzeciw po drugiej stronie jeziora zamku Czorsztyn.
Zamek Niedzica – adres
Aby dotrzeć do celu należy kierować się pod adres ulica Zamkowa 2, 34 – 440 Niedzica.
Zamek Niedzica – dojazd
Dojazd do Niedzicy ze Szczawnicy trwa około 30 minut. Aby tu dotrzeć trzeba skierować się na zachód na DK 969 aby przez Krościenko, Hałuszową, Sromowce Wyżne dotrzeć do Niedzicy.
Zamek Niedzica – parking
W okolicach zamku jest wiele parkingów, ale zarówno ich standard jak i ceny są mocno zróżnicowane.
Parking Zamkowy, Osiedle Zamek 1 – ciasny, drogi (12 złotych!), nieutwardzony, więc podczas suszy tworzą się tumany kurzu a przy opadach mnóstwo błota i kałuże, miejsc parkingowych mało…
Parking przy plaży Osiedle Zamek 39 – tuż przy przystani i plaży oraz drogi do zamku w Niedzicy, z solidną betonową nawierzchnią, opłata za cały dzień jedyne 7 PLN ; na parkingu toaleta, niedaleko restauracja oraz kasy biletowe na przeprawy przez jezioro. Warto skorzystać z tego miejsca.
Parking pod Zaporą ul. Widokowa 2 – bardzo dobrej jakości nawierzchnia, dużo miejsca, wydzielone sektory dla autokarów; cena postoju 4 zł za pierwszą i 3 za każdą następną godzinę. Bardzo dobre miejsce do parkowania – można polecić każdemu. Szczególnie, gdy zwiedzanie zaczyna się od zapory.
Parking przy Karczmie Zadyma, ul. 3 Maja 9 - bezpłatny dla gości karczmy, więc warto zwiedzanie zapory i zamku Niedzica zacząć od posiłku, a po nim zostawić samochód pod opieką parkingowego zatrudnionego przez właścicieli lokalu; na parkingu miejsca tylko dla samochodów osobowych.
Orientacyjny czas zwiedzania zamku w Niedzicy to niecałe dwie godziny: zamek Niedzica + wozownia 1 godz. 15 min., spichlerz – 20 minut. Oczywiście trzeba dodać czas na dojście, odpoczynek, sesje zdjęciowe, zakup pamiątek.
Zamek Niedzica godziny otwarcia
Zamek pracuje w systemie dwusezonowym:
- Letnim od 1 maja do 30 września, zamek Niedzica zaprasza gości codziennie od 9.00 do 18.30
- Zimowym od 1 października do 30 kwietnia, ekspozycje dostępne są między 9.00 – 15.00. Zimą zamek Niedzica nie pracuje w poniedziałki oraz święta.
Aby obejrzeć wszystkie wystawy potrzebne są dwa bilety – do zamku w Niedzicy i wozowni oraz do spichlerza. W okresie zimowym spichlerz jest niedostępny.
Zamek Niedzica - ceny biletów
Do zamku w Niedzicy i wozowni: normalny 19 PLN, ulgowy 14 PLN, do spichlerza (od 1 maja) 5 PLN.
Bilety ulgowe przysługują dzieciom i młodzieży szkolnej, opiekunom grup szkolnych, studentom do 25 roku życia, emerytom i rencistom. Prowadzona jest również sprzedaż biletów grupowych.
Dzieci do lat 7 korzystają z darmowego wstępu, o ile nie są w grupie zorganizowanej, a pozostają pod opieką rodziców czy innych osób zwiedzających zamek indywidualnie.
Zamek Niedzica – historia i legenda
W źródłach pisanych zamek Dunajec pojawił się w roku 1325. Novum castrum de Dunajecz był wówczas własnością Jana i Rykofa panów na Brzozowicy, wnuków komesa Rudygera z Tyrolu, który na początku wieku XIII dokonał lokacji Niedzicy. W rękach potomków Rudygera zamek Niedzica był aż do roku 1470, gdy panowanie nad rozległymi ziemiami przejął komes Zapolya Emeryk.
Pod rządami rodu Zapolyów zamek z niewielkiej, choć ważnej strażnicy granicznej przekształcił się w potężną warownię – twierdzę skutecznie odpierającą wrogie ataki.
W okresie renesansu nastąpiła poważna przebudowa, która części niedzickiego zamku nadała charakter zgodny z duchem i stylem epoki.
Pod koniec wieku XIX zamek Niedzica przejął ród Salamonów – bylin właścicielami aż do roku 1945 mimo tego, że Niedzica po I wojnie znalazła się w granicach Polski.
Prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne zaczęto prowadzić na zamku niedzickim w roku 1948. Właśnie z tymi pracami wiąże się najważniejsza legenda zamku – najbardziej znana i najczęściej opowiadana legenda pienińska. Podczas prac rekonstrukcyjnych odnaleziono na zamku inkaskie kipu – zapisek wykonany pismem Inków, który został zinterpretowany jako dowód na to, że na zamku w Niedzicy ukryto legendarny skarb Inków. Opowieść o księżniczce inkaskiej Uminie, córce związanego z zamkiem Sebastiana Berzewicza i jej potomku o imieniu Unkas zawiera pierwiastki prawdy historycznej, jednak skarbu do tej pory nie odnaleziono, choć związki właścicieli zamku z potomkami Inków są oczywiści możliwe.
Zamek Dunaj – zwiedzanie i atrakcje
Zamek w Niedzicy jest obiektem pełniącym kilka funkcji: muzeum, hotelu, punktu gastronomicznego.
Do zamku wiedzie okazała aleja. Po minięciu bramy i sieni wchodzi się na rozległy dziedziniec zamku dolnego. Na zamku dolnym, w części muzealnej dla zwiedzających, są udostępnione pokoje Salamonów z meblami i innymi przedmiotami użytkowymi pochodzącymi z wieków XVI – XIX. Na tym poziomie jest również kawiarnia, część hotelowa z pokojami gościnnymi oraz restauracja urządzona w dawnej sali balowej.
Z dziedzińca drewnianymi schodami prowadzi wejście na taras widokowy.
Po przejściu kolejną bramą na zamek górny warto obejrzeć wykutą w wapiennej skale głęboką na 60 m studnię znajdującą się na dziedzińcu oraz sale tortur w lochach. W Izbach Pańskich na zamku górnym są ekspozycje muzealne w salach: myśliwskiej, żupnej (izba oraz sypialnia żupana) oraz izbie straży.
Wozownia zamkowa zgromadziła zabytkowe pojazdy konne wyprodukowane i używane w latach 1900 – 1939. Są wśród eksponatów powozy oraz sanie używane na kresach wschodnich.
Spichlerz czynny w okresie letnim, to drewniany budynek wzniesiony w wieku XVIII i częściowo zmodyfikowany w wieku XIX. W spichlerzu jest stała wystawa Sztuka Ludowa Spiszu. Eksponaty pochodzą z wieku XIX i początku XX, a pozyskano je z całego terenu Spiszu.
Z zamku w Niedzicy można spacerem przejść na zaporę na Zalewie Czorsztyńskim. Warto skorzystać z przeprawy statkiem na drugą stronę jeziora, aby zwiedzić ruiny zamku Czorsztyn.