Blog

Zastanawiasz się, jak spędza się Nowy Rok w górach? Zwyczaje noworoczne mogą się różnić w zależności od regionu. Wszyscy górale jednak, bez wyjątku, są, silnie związani z przyrodą i tradycją, co przedkłada się na sposób celebracji. W dzisiejszym artykule omawiamy noworoczne tradycje, które są stale kultywowane w okresie sylwestrowym w regionach górskich.

Nowy Rok w górach — kilka słów o góralskich tradycjach

W Polsce w wielu miejscowościach wciąż kultywuje się noworoczne zwyczaje góralskie: 

• górale z Podhala w Nowy Rok wypiekają chleb w kształcie zwierząt i obdarowują nim bliskich, to także czas, kiedy można się spodziewać w domu małych gości z życzeniami noworocznymi [1, 2]; 
• w okolicach Rabki-Zdrój gdzieniegdzie nadal kultywowana jest noworoczna tradycja tzw. podsypek. Polega ona na odwiedzaniu sąsiadów, znajomych i krewnych, rozsypywaniu u nich w domu ziaren zbóż (najczęściej owsa lub pszenicy) i składaniu życzeń noworocznych [3];
• górale z Beskidu Żywieckiego obchodzą tzw. Dziady Noworoczne. Zgodnie z tą tradycją po domach chodzą przebierańcy i przy dźwiękach skocznej muzyki góralskiej składają noworoczne życzenia [4]. Tradycja ta jest nadal pielęgnowana, i to dość hucznie, w postaci corocznej imprezy folklorystycznej. Coroczne kolędowanie Dziadów Noworocznych na Żywiecczyźnie zostało wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego [5]. 

Nowy Rok w górach — tak obchodzi się Sylwestra w Pieninach 

Noworoczne góralskie tradycje są nadal kultywowane przez Górali Pienińskich i Szczawnickich. O tej porze roku płata się różne figle w domach, gdzie są panny na wydaniu [6]. Górale pienińscy wysyłają także do dalszych krewnych i chrzestnych dzieci z życzeniami i upieczonymi specjalnie na tę okazję ciasteczkami oraz kołaczami (kołacyki, inaczej zwane także nowym latkiem) [6, 7]. W Nowy Rok w Pieninach spożywa się także tzw. dominat. To pszenny lub jęczmienny chleb, który je się w Wigilię i ma on każdemu wystarczyć aż do 1 stycznia, dzięki temu przez cały następny rok domownikom chleba nie zabraknie [7]. 

Jeśli chodzi o współczesne zwyczaje, Nowy Rok w górach wiąże się z licznymi koncertami noworocznymi, w Pieninach jednym z większych wydarzeń tego typu jest Szczawnicki Koncert Noworoczny w Dworku Gościnnym w Szczawnicy. Huczne powitanie nowego roku jest organizowane także co roku przez Centrum Kultury i Promocji w Krościenku nad Dunajcem. W sylwestrowy wieczór można posłuchać zarówno muzyki rodzimej, jak i zagranicznych wykonawców, nieodłącznym elementem imprezy jest również pokaz fajerwerków. 

Ty też możesz spędzić Nowy Rok w górach!

Sylwester w górach jest organizowany co roku także w schronisku PTTK Trzy Korony. Nasi goście mogą wziąć udział w góralskiej uczcie oraz imprezie tanecznej z DJ’em. Pomagamy również w zaplanowaniu innych aktywności podczas pobytu, takich jak np. kulig z pochodniami, spacery z rakietami śnieżnymi czy ognisko z kiełbaskami. Mali goście odwiedzający nasze schronisko szczególnie chętnie oddają się także szaleństwom na sankach i bitwom na śnieżki!

Pieniny zimą są chętnie odwiedzane przez wielu turystów, nie tylko ze względu na klimatyczną atmosferę i naturalne piękno gór, ale też liczne aktywności, z których można korzystać, gdy spadnie śnieg. Decydując się na Sylwestra w Pieninach możemy zapewnić rodzinie moc atrakcji. Spacery górskimi szlakami, jazda na snowboardzie czy też szaleństwa na nartach zjazdowych lub biegowych… To tylko niektóre z dostępnych opcji! Jeśli dobrze przygotujemy się do zimowego pobytu w górach, z pewnością będzie to wspaniale spędzony czas.

Może Cię zainteresować: 

• Co zabrać w góry zimą? Podpowiadamy!
• Boże Narodzenie w górach — gdzie wyjechać, aby poczuć klimat świąt?
• Gdzie jest śnieg i panują idealne warunki narciarskie? Zapraszamy w Pieniny!
• Pobyt w górach z kuligiem — jak go zorganizować?

Źródła: 

1. https://www.etnozagroda.pl/gorale-podhalanscy/obrzedy-i-zwyczaje-doroczne
2. http://naludowo.pl/kultura-ludowa/znaczenie-chleba-w-tradycji-ludowej-kulturze-rola-obrzedy-zwyczaje-wypiek-paska-kukielka-magia-lecznictwo.html http://naludowo.pl/kultura-ludowa/znaczenie-chleba-w-tradycji-ludowej-kulturze-rola-obrzedy-zwyczaje-wypiek-paska-kukielka-magia-lecznictwo.html 
3. https://malopolskatogo.pl/artykul/tradycja-na-5-czy-znasz-te-goralskie-zwyczaje
4. https://dzieje.pl/wideo/dziady-noworoczne-zwyczaj-zywieckich-gorali 
5. https://www.dziadynoworoczne.com
6. https://www.etnozagroda.pl/gorale-pieninscy/obrzedy-i-zwyczaje-cz-i
7. https://www.etnozagroda.pl/gorale-szczawniccy/pozywienie-kuchnia